- Janusz Gajos to wielki polski aktor i zasługuje na ten tytuł jak żaden inny polski artysta. Gdyż w porażająco autentyczny i przejmujący sposób wciela w życie mechanizm transformacji doskonałej. Dzięki Gajosowi raz za razem stajemy się świadkami olśniewającego alchemicznego procesu, w którym ten niewysoki, niepozorny mężczyzna, skromna, może nawet nieco wycofana istota ludzka potrafi dzięki sile swojego talentu i emocjonalnej wyobraźni stawać się kim tylko zechce. Powoływać do życia postacie i losy ludzkie z całego spektrum egzystencjalnego doświadczenia – od złotowłosego chłopca zakochanego w radzieckiej wyzwolicielce, idola całego pokolenia Polaków, postać równie ideologicznie szemraną, co masowo ukochaną, przez upadłych alkoholików, sadystycznych ubeków, groteskowych woźnych buraczanych prezesików, do obłąkanych królów w największych dziełach dramaturgicznych tego świata. Janusz Gajos w niewiarygodny sposób powołuje do życia kalejdoskop losów ludzkich o porażającej wręcz autentyczności i sile oddziaływania. Racje stworzonych przez niego bohaterów mają jakąś błogosławioną moc otwierania naszych serc. Właściwie każdego odbiorcę bez względu na wiek, gust, wykształcenie, status społeczny łączy z tworzonymi przez Gajosa bohaterami niezwykła, połyskliwa delikatna nić – cud współodczuwania. Jego moc jest tak wielka, że tworzone przez aktora postacie stają się samoistnymi bytami, żyją w naszej pamięci i sercach przez dziesięciolecia.

Dziś Janusza Gajosa doceniamy wszyscy. Jest na mapie polskiej sztuki aktorskiej swoistą gwiazdą północną – niezawodnym punktem odniesienia. Sam pamiętam czasy kiedy pozycja aktora nie była wcale tak oczywista. Jak każdy prawdziwy artysta doszedł do punktu, w którym się znajduje, pokonując skomplikowaną, pełną przeciwieństw i zwątpienia drogę. Nie tylko dzięki darowi niebios – niezwykłemu talentowi, ale przede wszystkim własnej pracy i determinacji, umiejętności zaakceptowania siebie z całym bagażem zwątpienia i ułomności, Janusz Gajos wspaniale wpisuje się w bezkompromisowe postulaty Zbigniewa Herberta ujęte w liście do młodych adeptów sztuki aktorskiej: „Czeka was życie wspaniałe, okrutne i bezlitosne. Bądźcie w każdej chwili, w każdym wypowiedzianym ze sceny słowie po stronie wartości, za pięknym rzemiosłem, przeciw tandecie, za nieustającym wysiłkiem woli i umysłu, przeciw łatwej manierze, za prawdą, przeciw obłudzie, kłamstwu i przemocy. I nie bądźcie na litość Boską nowocześni. Bądźcie rzetelni. Hodujcie w sobie odwagę i skromność. Niech Wam towarzyszy wiara w nieosiągalną doskonałość i nie opuszcza niepokój i wieczna udręka, które mówią, że to, co osiągnęliśmy dzisiaj, to stanowczo za mało”.

Drogi Januszu, wspaniały człowieku, wybitny artysto, nie umiem tego wyrazić inaczej, szczególnie dziś, szczególnie teraz: to bardzo dla nas wszystkich ważne, że jesteś.

- Kiedy się to wszystko zaczynało, miałem zupełnie inne plany, jeśli jakieś plany może mieć człowiek, który za chwilę będzie zdawał maturę. Uważałem się za człowieka, który logicznie myśli i starałem się tą drogą dążąc zrozumieć świat. I wtedy zdarzyło się coś, o co siebie nie podejrzewałem. Zostałem wyznaczony w klasie maturalnej do wykonania roli Tadeusza Soplicy z powodu jakiejś rocznicy, chodziło o partię pana Tadeusza w małym kawałeczku XII księgi. Mój bunt przeciwko temu był oczywisty. W szkole panował taki rodzaj dyscypliny, ze tak zwane oddanie roli nie wchodziło w rachubę. Musiałem się z tym uporać, ponieważ byłem zaprzeczeniem człowieka, który ma coś udawać. Przyszedł wreszcie moment, w którym trzeba się było przebrać w kostium coś, co udawało mundur ułański zrobiony ze sztruksu granatowego, czako zrobione z tektury. To wszystko zrobiło na mnie tak potworne wrażenie, że się strasznie wstydziłem. Jak zobaczyłem siebie w takim przebraniu, czymś niezwykle prymitywnie udającym coś, mój bunt jeszcze się wzmógł. 

Nie mając odwrotu musiałem sobie sam jakoś z tym poradzić. Myślałem: mój Boże, jak to będzie? Że ja, przebrany za nie wiadomo co, wyjdę przed poważną grupę ludzi i będę im wmawiał, że to, co tam widza, to jest jakaś prawda. Pojawiła się jednak taka furtka, światełko, jak można to zrobić, pomyślałem o uczciwości. Postanowiłem zachować się z pełnym szacunkiem dla ludzi, którzy będą to oglądali. Musiałem się tego tekstu nauczyć na pamięć. Wiedziałem, co to jest średniówka, koniec wersu, ale nie wiedziałem, co się z tym robi. Zacząłem czytać. I odkryłem, że to czytanie poezji, które odkładałem sobie na później jako rzecz mniej potrzebną, bo przecież ona jest napisana i zawsze będzie, a już uczenie się na pamięć było wtedy dla mnie czymś mało zabawnym, to czytanie z przeświadczeniem, żeby dążyć do bliżej nie określonej prawdy, zaczęło mi się podobać. Odkryłem dziwny rodzaj satysfakcji. I tak też było na tym przedstawieniu. Zauważyłem, że ludzie słuchali, że nikt tego nie wykpił specjalnie. 

Od tej chwili znalazłem się w jakiejś zawiesinie, która zaczęła się kłócić z moim pomysłem na dalsze życie. Coś mnie zaczęło uwierać, coś mi się zaczęło podobać w tej stronie, której nigdy nie brałem pod uwagę. Zacząłem coraz więcej czytać, chodzić do teatru. Zauważyłem, że to jest taki świat, który ciągnie mnie, i czułem, że gdzieś tam będę dążył.