W ten sposób muzeum chce zrównoważyć „produkcję” nowych prac w duchu ekologicznym: wykorzystując już istniejące prace powtórnie i wypełniając je nowymi kontekstami. W roku 2019 z dziełami z kolekcji ms twórczo pracować będą w ramach trzech edycji projektu: Dom Mody Limanka, zespół złożony z Barbary Kingi Majewskiej, Michała Libery i Konrada Smoleńskiego oraz Carolina Caycedo.

„Prototyp” – czyli idea mogąca służyć jako inspiracja dla praktycznych rozwiązań pozwalających przekształcać rzeczywistość społeczną – tworzy też ramę dla całości przyszłorocznego programu instytucji, a ślady myślenia prototypowego będzie można odnaleźć w pozostałych działaniach muzealnych. Idea ta stanie się punktem wyjścia do rozważań nad nowymi modelami wspólnotowości, testowania krytycznego potencjału gestów artystycznych, ale również wyznaczania genealogii form, zarówno w działaniach jednego artysty, jak i w kreatywnej wymianie zachodzącej między różnymi twórcami, co ilustruje – wpisane w myślenie prototypowe – założenie, że relacja między różnymi pracami jest ważniejsza niż pojedyncze dzieło.

Działania artystyczne ujmowane w ten sposób nie są ilustracją społeczno-politycznych idei, lecz laboratorium, w którym powstają rozwiązania potencjalnie społecznie czy politycznie istotne. Seria zaplanowanych wystaw posłuży do stworzenia katalogu metod, które wskażą różne możliwości użycia kolekcji muzealnej. Jedno z głównych zadań Muzeum Sztuki w Łodzi, czyli animowanie posiadanych zbiorów, tym razem będzie realizowane w oparciu o użycie środków artystycznych.

Obszerna wystawa Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego w haskim Gemeentemuseum, dysponującym największymi zbiorami prac Pieta Mondriana i De Stijl, pozwoli skonfrontować prace artystów i przedstawić parę twórców z łódzkiej kolekcji jako czołowych artystów awangardy europejskiej. Ta, kolejna już, monograficzna wystawa Kobro i Strzemińskiego rozwija wątki z ekspozycji w Museo Reina Sofia (Madryt), Moderna Museet (Malmö) oraz Centre Georges Pompidou (Paryż), gdzie do interpretacji twórczości pary awangardystów użyto właśnie pojęcia „prototypu” i wychodzącej od niego idei „realnej utopii”, rozumianej jako idealny model, który może stymulować tworzenie jak najbardziej praktycznych rozwiązań tu i teraz.

Zbiorowa wystawa „Zjednoczona Pangea” będzie testować, jaki pożytek dla pracy z wyobraźnią ekologiczną płynie ze sztuki. Pangea – inaczej „Wszechziemia” lub „cała Ziemia” – to jeden z dawnych superkontynentów, w którego skład wchodziły współczesne bloki kontynentalne. Wystawa proponuje użycie tej geologicznej metafory w celu wyobrażenia sobie „wszechziemskiego” obywatelstwa i Ziemi jako gospodarstwa domowego. Prezentowane prace badają i poszerzają ludzką percepcję różnych form życia, poszukując możliwości współistnienia w poczuciu współzależności, współodpowiedzialności i troski o to, co wspólne.

Druga zbiorowa wystawa „Komponowanie przestrzeni. Rzeźbiarze i rzeźbiarki awangardy” zbuduje wspólnotę obiektów, która stanie się kontekstem pozwalającym na nowo czytać twórczość Katarzyny Kobro. Pokazanie prac Kobro obok rzeźb współczesnych jej artystów i artystek pozwoli prześledzić, jak myślenie o przestrzeni, ruchu i cielesności odcisnęło się w rzeźbie awangardowej. Wystawa unaoczni też choreograficzny potencjał obecny w eksperymentach rzeźbiarskich.

Istotnym wystawienniczym odkryciem roku 2019 będzie twórczość Marcosa Kurtycza. Ten praktycznie nieznany w Polsce polsko-meksykański neoawangardowy twórca do tej pory niemal nie funkcjonował na rodzimej scenie artystycznej. Tymczasem jego radykalne działania realizowane od końca lat 60. w Meksyku, dokąd artysta się wówczas przeprowadził, mogą stanowić interesujący punkt odniesienia dla polskiej sztuki akcji i krytyki instytucjonalnej.

Muzeum zaplanowało również realizację dwóch wystaw retrospektywnych artystów, których twórczość na różne sposoby wiąże się z historią instytucji. Wystawa Marka Chlandy „Studium posłuszeństwa” będzie wychodzić od tytułowej realizacji z 2018 roku i przywoła jej prototypy obecne w realizacjach artysty już w latach 80. Przypomnienie działań w prywatnych mieszkaniach i skłotach, określanych jako „miejsca rysunkowe”, a także koncepcji uczenia się jako samo-instrumentalizacji pozwoli unaocznić rozwój formalny i konceptualny wpisany w działalność twórczą Chlandy.

Drugą dużą retrospektywą będzie wystawa RH Quaytman zatytułowana „Rozdział 35”. Amerykańska malarka, wykorzystując techniki mechanicznej reprodukcji i tradycje sztuki konceptualnej, tworzy zamknięte serie prac podzielone na rozdziały. Kolejne części opatruje numerami, znacząc upływ czasu i stopniowe dopełnianie się projektu życiowo-artystycznego. Quaytman traktuje bowiem wszystkie wystawy i obrazy, które się na nie składają, jak jedno twórcze przedsięwzięcie. W Łodzi zaprezentowane zostaną zarówno nawiązujące do Kobro i Strzemińskiego wcześniejsze prace Quaytman, jak i bazujące na nich i wykorzystujące je późniejsze dzieła artystki.

Program na rok 2019 zakłada także rozpoczęcie projektu, którego celem jest zebranie mówionych historii osób dawniej pracujących w Muzeum lub też stale z naszą instytucją współpracujących. Cenne informacje na temat życia instytucji i związanego z nią środowiska odchodzą wraz z ludźmi, którzy są żywą pamięcią Muzeum. W ramach projektu nagramy przeprowadzone z nimi wywiady i je opracujemy, zachowując tym samym pamięć o instytucji i tworzących ją ludziach.

Muzeum, oprócz publikacji tradycyjnie towarzyszących wystawom, na rok 2019 zaplanowało także m.in. rozwijanie serii książek poświęconych Studiu Eksperymentalnemu Polskiego Radia.


Chronologiczny plan wystaw Muzeum Sztuki w Łodzi:

Dom Mody Limanka. Prototypy. Część I
22 lutego - 21 kwietnia 2019
ms1, Więckowskiego 36
kuratorka: Maria Morzuch

Zjednoczona Pangea
22 marca - 9 czerwca 2019
ms1, Więckowskiego 36
kuratorka: Joanna Sokołowska
Artystki/artyści: Alan Butler, Carolina Caycedo, Czekalska/Golec, Agnes Denes, Anetta Mona Chişa/Lucia Tkáčová, Diana Lelonek, Agnieszka Kalinowska, Tamás Kaszás (we współpracy z Anikó Loránt jako ex-artists' collective), Teresa Murak, Christine Ödlund, Sin Kabeza Productions (Cheto Castellano & Lissette Olivares), Jerzy Rosołowicz, Alicja Rogalska, Zhou Tao, Mona Vătămanu & Florin Tudor, Monika Zawadzki.
Wystawa przygotowana we współpracy z Edith-Ruß-Haus für Medienkunst w Oldenburgu, jest kolejnym etapem rozpoczętego tam projektu „For beyond that horizon lies another horizon”

Katarzyna Kobro i Władysław Strzemiński
23 marca – 30 czerwca 2019
Gemeentemuseum, Haga, Holandia
kuratorzy: Jarosław Suchan i Hans Janssen

Konrad Smoleński, Michał Libera, Barbara Kinga Majewska. Prototypy. Część II
5 kwietnia - 5 maja 2019
ms1, Więckowskiego 36
kurator: Michał Libera

Marcos Kurtycz. Wojny sztuki albo jak celebrować życie?
31 maja - 15 września 2019
ms2, Ogrodowa 19
kurator: Francisco Reyes Palma
Wystawa powstanie we współpracy z Museo Amparo, Puebla, Meksyk

Marek Chlanda. Studium posłuszeństwa
28 czerwca - 13 października 2019
ms1, Więckowskiego 36
kuratorki: Magdalena Kownacka, Anna Saciuk-Gąsowska

Carolina Caycedo. Prototypy. Część III
13 września 2019 - styczeń 2020
ms1, Więckowskiego 36
kuratorka: Aleksandra Jach

Komponowanie przestrzeni. Rzeźbiarze i rzeźbiarki awangardy
4 października 2019 - luty 2020
ms2, Ogrodowa 19
kuratorki: Małgorzata Jędrzejczyk, Katarzyna Słoboda
Artystki/artyści: m.in. Katarzyna Kobro, Naum Gabo, Alexander Calder, Barbara Hepworth, Antoine Pevsner, Jean Arp, Alexander Archipenko, Henri Laurens, Julio González.

RH Quaytman. Rozdział 35
październik 2019 - luty 2020
ms1, Więckowskiego 36
kurator: Jarosław Suchan