Zdaniem Roberta Piaskowskiego, dyrektora Narodowego Centrum Kultury, Łódź pokazuje, czym mogą być biblioteki i jak tworzyć relacje z lokalną społecznością oraz jak podnosić kompetencje bibliotekarek i bibliotekarzy: – Dlatego Biblioteka Miejska w Łodzi jest wzorem dla placówek w innych miejscowościach. Właśnie dlatego na miejsce konferencji wybraliśmy Łódź.

Halina Bernat, dyrektorka Biblioteki Miejskiej w Łodzi, potwierdza, że bibliotekarze z całego kraju regularnie przyjeżdżają do Łodzi i podpatrują, jak pracują miejskie biblioteki. – Realizujemy nowatorskie rozwiązania, które są zauważane w całym kraju nie tylko przez bibliotekarzy, ale także przez czytelników. Dzielimy się z innymi bibliotekami dobrymi praktykami, pokazujemy, że w łódzkich bibliotekach każdy może czuć się swobodnie, że biblioteka to nie tylko miejsce, gdzie wypożycza się książki, ale i takie, w którym  realizowane są także inne aktywności – mówi Bernat.

I wydaje się, że taka filozofia działania bibliotek w Łodzi przynosi dobre rezultaty: wzrost czytelnictwa w grupie młodzi dorośli wyniósł 43 procent, a liczba osób korzystających rocznie z bibliotek w Łodzi to 1 mln 600 tysięcy.
Taki ogólny trend w czytelnictwie potwierdza Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, dodając, że biblioteka to jest inwestycja w społeczeństwo i jego modernizację.

– Dzięki czytaniu jesteśmy bardziej otwarci, gotowi na zmiany. Biblioteka jest usługą społeczną, której potrzebujemy wszyscy. Z tej usługi każdy może skorzystać za darmo. Warto też dodać, że w każdej lokalnej wspólnocie biblioteka jest wyrazem ambicji i aspiracji tej wspólnoty – mówił dyrektor Makowski.
Mateusz Adamkowski, dyrektor Departamentu Mecenatu Państwa w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podkreślał, że biblioteki muszą istnieć w każdej gminie i stanowią potencjał, który wymaga coraz większego zaangażowania państwa oraz samorządów, aby wspierać rozwój czytelnictwa w Polsce. Jednym ze sposobów owego wspierania jest właśnie program „BLISKO”.

Nazwa programu „BLISKO” jest akronimem słów Biblioteka / Lokalność / Inicjatywy / Społeczność / Kooperacja / Oddolność. Jego adresatami są biblioteki publiczne będące samodzielnymi samorządowymi instytucjami kultury oraz samorządowymi instytucjami kultury, dla których organem założycielskim jest gmina wiejska i gmina miejsko-wiejska bez ograniczenia liczby mieszkańców oraz gmina miejska lub miasto na prawach powiatu do 100 tysięcy mieszkańców.

– Program finansuje projekty współpracy, konferencje, tworzenie nowych usług przez biblioteki. Jedne inwestują w szkolenia i warsztaty dla swoich pracowników, inne koncentrują się na współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi instytucjami kultury, ze szkołami... – wyjaśnia dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Jednym z przykładów dobrych praktyk wśród beneficjentów programu jest działalność Biblioteki Miejskiej im. Wiktora Kulerskiego w Grudziądzu. – Realizujemy projekt, który nazwaliśmy „Archiwum czasu” – opowiada Emilia Siwińska z grudziądzkiej placówki. – W tym roku zaplanowaliśmy pięć szkoleń dla bibliotekarzy i instytucji, z którymi współpracujemy. Szkolenia przygotują nas do prowadzenia nowych działań i wzbogacenia oferty bibliotecznej.
W bibliotece zostanie uruchomiona usługa Memory Lab, czyli przegrywanie np. kaset VHS na CD lub inny nośnik pamięci, rekonstrukcja starych zdjęć. W Grudziądzu wierzą, że mieszkańcy włączą się w akcję tworzenia archiwum społecznego, przekazując bibliotece materiały związane z miastem, w tym z biblioteką. Natomiast okazją do zaprezentowania księgozbioru dotyczącego zdrowego stylu życia i poradników psychologicznych będzie „Fitness nie tylko dla ciała” – zajęcia z wykładem na temat działań prozdrowotnych. Celem projektu „Archiwum czasu” jest wzmocnienie roli biblioteki jako „trzeciego miejsca” (poza domem i pracą), jednoczącego społeczność lokalną poprzez prowadzenie działań kulturalnych, przyczyniających się do rozwoju aktywnego czytelnictwa i świadomego uczestnictwa w kulturze.

Wspólnie ze środowiskiem lokalnym zostanie w Grudziądzu stworzona gra MEMO dla najmłodszych. Wydrukowana, znajdzie się w każdej filii biblioteki w mieście. Dzięki wsparciu finansowemu z programu „BLISKO” podczas międzypokoleniowych warsztatów będzie też opracowana wielkopłaszczyznowa gra tworzona przez różne grupy społeczne.

Finałem projektu „Archiwum czasu” będzie wystawa pod tytułem „Zatrzymane w…książce”, pokazująca wszystko to, co bibliotekarze w Grudziądzu znajdują w książkach oddawanych przez czytelników. Będzie to zatem ekspozycja „z przymrużeniem oka”.

Bogumił Makowski